Dê là loài động vật ăn tạp, chúng ăn hầu như tất cả mọi thứ từ lá cây đến rau củ quả, ngô, khoai, sắn. Đối với những trang trại hay hộ gia đình chăn nuôi dê theo hình thức nuôi nhốt chuồng, cần đặc biệt chú ý khẩu phần ăn để dê lớn nhanh, ít bệnh, rút ngắn thời gian xuất chuồng.
Vậy dê nuôi nhốt chuồng thì nên cho ăn gì để lớn nhanh, ít bệnh?
1. Thức ăn thô tươi
Thức ăn tươi là loại ít tốn chi phí, công sức mà lại chứa nhiều dinh dưỡng cho dê. Các loại thức ăn cho dê dễ tìm, đa dạng và phổ biến ở hầu hết các vùng nông thôn ở Việt Nam.
- Lá cây: Hầu hết các loại lá cây đều có thể làm thức ăn của dê như lá keo, lá me, lá bắp, lá chuối, lá xua đũa, lá mít, lá xoan, lá xà cừ, lá mía, cây lạc, lá dâu…
- Rau, cỏ: Các loại rau, cỏ nuôi dê như rau muống, rau bèo, rau lang, lá sắn, cây chuối, cỏ ruzi, cỏ ghine, cỏ voi, thân cây ngô…chúng là những thức ăn giàu dinh dưỡng mà dê rất thích.
Đối với các loại cây, cỏ thân lớn như: Lá chuối, cỏ voi, thân cây ngô, cỏ ruzi,… bà con nên băm nhỏ cỏ để dê dễ ăn và dễ tiêu hóa hơn. Đối với các trang trại nuôi dê số lượng lớn thì việc băm nhỏ cỏ bằng tay tốn rất nhiều thời gian, công sức. Bà con có thể tham khảo các dòng Máy băm cỏ của công ty Cơ khí Bình Quân. Chuyên băm nhỏ cỏ voi, thân ngô,… với kích thước 3-5cm phù hợp với mọi gia súc, gia cầm. Đặc biệt các dòng máy băm cỏ có mức năng suất từ 400-4000 kg/giờ đáp ứng được mọi quy mô chăn nuôi của bà con.
- Thức ăn tinh: Dê có thể ăn các loại thức ăn chứa nhiều tinh bột như ngô, khoai, sắn, củ mì, hạt mít,…
2. Thức ăn thô khô
Cỏ, rơm rạ, rau củ, lá cây, bắp, lá cây… bà con có thể đem đi phơi khô sau đó đóng bao cất đi bảo quản, dự trữ vào những mùa đông thiếu thốn nguồn thức ăn. Thức ăn khô rất tiện lợi, nhưng lại thường chứa lượng chất dinh dưỡng thấp hơn so thức ăn tươi. Bà con có thể cho dê ăn kèm chung với thức ăn tươi.
3. Thức ăn ủ chua
Ngọn mía, vỏ, lá bắp, rơm rạ, cỏ …. là nguồn thức ăn để ủ chua cho dê. Thức ăn khi men sẽ chứa nguồn dưỡng chất tốt cho dê phát triển. Vi khuẩn có lợi từ thức ăn ủ chua giúp tăng sức đề kháng, tiêu hóa tốt, giúp dê mau lớn, chống chọi bệnh tật và khỏe mạnh hơn. Đồng thời thức ăn ủ chua có thể dự trữ phù hợp trong những mùa thiếu thốn, bà con sẽ không lo dê ăn không đủ no.
4. Thức ăn hỗn hợp
- Các loại thức ăn cho dê hỗn hợp dạng viên chế biến sẵn dành cho dê giúp bổ sung vi lượng, protein và các loại khoáng chất. Bà con có thể tìm mua tại các cửa hàng thức ăn cho gia súc, vật nuôi ở địa phương mình.
- Hoặc bà con cũng có thể tự chế biến tại nhà như kết hợp cá nấu chín với các loại tinh bột, cám, rau cỏ băm nhuyễn… cũng là nguồn dinh dưỡng cần thiết cho dê phát triển tốt.
5. Thức ăn bổ sung khoáng, vitamin
Chất khoáng cần thiết cho sự phát triển khung xương, răng, thúc đẩy quá trình chuyển hóa các chất giúp dê phát triển khỏe mạnh. Các hộ gia đình, trang trại có thể bổ sung khoáng qua nước muối hoặc các loại đá liếm.
Vitamin chỉ chiếm phần nhỏ nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của dê. Dê có khả năng tự tổng hợp được vitamin C và K. Còn đối với các loại vitamin khác như E, A, D thì bà con bổ sung cho dê từ các loại thức ăn hoặc mua các loại vitamin công nghiệp.
Ngoài những loại thức ăn cho dê nhốt chuồng trên, bà con cũng cần bổ sung nước sạch cho dê mỗi ngày. Nước giúp làm sạch đường ruột, tăng cường hệ tiêu hóa cho dê. Đối với dê trưởng thành một ngày uống khoảng 3 – 4 lít nước vào những ngày nắng nóng. Vào những ngày mát thì uống khoảng 2 – 3 lít nước, chia làm nhiều lần trong ngày.
