Trong chăn nuôi gia súc, gia cầm… lượng phân của vật nuôi thải ra hàng ngày rất lớn. Từ lâu bà con nông dân đã biết tận dụng nguồn phân chuồng vào canh tác nông nghiệp. Đây là loại phân hữu cơ tuy nghèo nitơ nhưng nồng độ amoniac cao đến mức có thể đốt cháy cây khi tưới phân trực tiếp. Vì vậy phân chuồng ủ mang đến rất nhiều dưỡng chất cho cây. Đặc biệt là cung cấp chất dinh dưỡng thiết yếu và thúc đẩy quá trình phát triển khỏe mạnh của cây trồng. Bài viết này mình xin chia sẻ kinh nghiệm ủ phân chuồng đúng cách và hiệu quả.
Phân chuồng là gì?
Phân chuồng là phân hữu cơ tạo thành từ hỗn hợp nước tiểu, phân gia súc, gia cầm… và các loại phế phẩm nông nghiệp ( như rau, cỏ, rơm, rạ, trấu …), rác thải hữu cơ và phân xanh … được ủ bằng phương pháp truyền thống hoặc sử dụng chế phẩm sinh học để ủ.
Trong phân chứa các chất dinh dưỡng như: kali, nito, photpho và lưu huỳnh. Các chất dinh dưỡng có trong phân đều là thức ăn mà vật nuôi đã ăn.
Các dạng dinh dưỡng có trong phân
- Loại 1: Phân chuồng có chất dinh dưỡng là vô cơ hoặc hữu cơ có thể hòa tan trong nước và sử dụng được luôn cho cây trồng. Những dưỡng chất này bao gồm: muối kali, phốt pho hòa tan và nito amoni.
- Loại 2: Các chất dinh dưỡng giải phóng chậm, thực vật không thể sử dụng ngay. Là dạng dinh dưỡng đến từ tế bào, mô thực vật và vi khuẩn. Các dưỡng chất này đã có sẵn trong cây, khi chúng ta bón phân vào đất sẽ giải phóng dinh dưỡng.
- Loại 3: Trong phân lỏng và rắn của gia cầm chứa rất nhiều dưỡng chất vô cơ nhất là nitơ với đặc tính dễ hòa tan trong nước. Phân tươi có độ phân hủy nhanh hơn so với phân ủ. Phân gia cầm thì nhanh hơn phân gia súc. Phân chứa càng nhiều nitơ thì chúng giải phóng càng nhanh.
Lưu ý: Trong phân tươi đôi khi sẽ có một số mầm bệnh như virus & vi khuẩn gây bệnh cho con người. Một số chủng E. coli và Salmonella là một trong những mầm bệnh nghiêm trọng nhất được tìm thấy trong phân động vật. Các mầm bệnh này là rủi ro rất lớn khi tưới trực tiếp vào cây trồng hoặc các loại củ quả như: rau diếp, cà chua, cà rốt, dâu tây…
Ưu điểm khi sử dụng phân chuồng
Tăng cường kết cấu đất trồng
Nhờ các chất hữu cơ có trong phân chuồng mà cấu trúc đất trồng được cải thiện, làm tăng khả năng giữ mùn và giữ nước.
Giúp vi khuẩn có lợi phát triển mạnh
Phân hữu cơ rất giàu chất hữu cơ, giúp vi khuẩn có lợi phát triển mạnh. Ngoài ra nó còn chứa nhiều carbon, một phần của hóa chất của vi khuẩn. Carbon, nitơ, phốt pho và kali nuôi sống vi khuẩn để tạo ra các chất dinh dưỡng có sẵn cho cây trồng trong một quá trình sinh học tự nhiên.
Thân thiện với môi trường
Phân bón hóa học trên thị trường rất dễ ngấm vào nguồn nước ngầm cũng như sông suối gây hại cho sinh vật biển và làm ô nhiễm môi trường nước. Phân hữu cơ sẽ có kết cấu bền vững và thân thiện với môi trường. Không gây hại và ảnh hướng đến môi trường sống cũng như cây trồng.
Hạn chế việc sử dụng phân bón hoá học và thuốc trừ sâu
Việc sử dụng phân bón hữu cơ thay vì phân bón hoá học, sẽ làm giảm nhu cầu về thuốc trừ sâu và các yêu cầu về mặt dinh dưỡng khác cho cây trồng như kali, phốt pho, nitơ. Vì vậy chi phí bón phân cũng như chăm sóc cây trồng sẽ hiệu quả hơn.
Giúp cây trồng phát triển khỏe mạnh
Một số loại phân bón hoá học có thể gây hại cho cây và lá. Trong khi đó, phân chuồng giúp cây trồng phát triển khoẻ mạnh. Đặc biệt là giúp hệ thống lá luôn xanh tốt và hạn chế tình trạng lá rụng.
Cách ủ phân chuồng bán hoai mục đúng cách và hiệu quả
Chuẩn bị
- Phân chuồng: 2 tấn
- Phế thải nông nghiệp: 600kg (thân cây ngô, rơm rạ, lá cây, cỏ, rác thải từ thực vật, mùn bã hữu cơ…)
- Vôi bột: 80kg
- Lân nung chảy: 50 – 60kg
- Nước sạch, dụng cụ đảo trộn, bạt che
- Vị trí ủ: Chọn nơi khô mát, tránh mưa gió, bà con có thể sử dụng nền đất hoặc xi măng
Cách làm
- Dùng Máy trộn đảo đều tất cả các nguyên liệu ở trên
- Tưới nước sạch vào hỗn hợp ủ sao cho độ ẩm đạt: 45- 50% (bạn thử nắm nhẹ thấy nguyên liệu có nước rỉ qua kẽ tay là được)
- Làm hố ủ: chiều cao khoảng 1,6m, chiều rộng 2m. Đậy bạt che đống ủ.
- Thời gian ủ khoảng 15 – 20 ngày là thu được phân chuồng bán hoai mục.
Để dễ bảo quản cũng như để được lâu hơn, bà con có thể sử dụng Máy ép phân thành dạng viên, sau đó phơi khô rồi đóng bao bảo quản.
